Część społeczeństwa pamięta denominację w Polsce. Jednak nie dla każdego to pojęcie, a także wszystko, co z tym związane, jest jasne. Właśnie dlatego dobrze jest sprawdzić, co należy rozumieć pod określeniem „denominacja”.
Co to jest denominacja?
Czym jest denominacja? To pojęcie z zakresu ekonomii. To nic innego jak zmiana systemu walutowego w danym kraj. Polega na tym, że wycofuje się aktualnie używane pieniądze i emituje nowe. Zdarza się jednak, że po prostu obniżane są nominały. Po co w ogóle takie działanie? Głównie z powodów technicznych. Konieczne jest usprawnienie obrotu gotówkowego i właśnie dlatego następuje zmiana systemu walutowego.
Przyczyny denominacji
A dlaczego w ogóle przeprowadza się denominację? Głównym powodem jest wysoka inflacja. To przez nią bank centralny jest zmuszony do wypuszczenia banknotów o wysokich nominałach. Niestety wskutek tego problematyczne są rozliczenia finansowe. Trzeba więc zmniejszać wartość nominalną transakcji, jakie są zawierane. Problem jest dla obywateli, ale i dla całego państwa.
W krajach, w których jest super-, ale i hiperinflacja ceny drastycznie rosną i to o kilkadziesiąt procent. Należy więc drukować coraz więcej pieniędzy. Co więcej, rozliczenia prowadzi się już nie tylko w milionach, ale i miliardach, czy bilionach. Tutaj łatwo o pomyłkę. Dzięki temu, że „utnie się” parę zer, można zatrzymać wzrost cen. Oczywiście w przypadku takiej inflacji sama denominacja nie pomoże rozwiązać problemów gospodarczych. Zdecydowanie lepiej jest ją przeprowadzić, gdy sytuacja jest w miarę ustabilizowana.
Bardzo często na denominację decydują się kraje również z powodów społeczno-psychologicznych. Okazuje się, że pieniądz ma znaczenie dla komfortu psychicznego osób, które przeciętnie zarabiają. Szacuje się, że dobra jednostka jest wówczas, gdy stanowi 1/10000 uśrednionego zarobku w danym kraju.
Przebieg denominacji
Przeprowadzenie denominacji nie jest łatwe. Trzeba właściwie, zgodnie z proporcjami wymienić nie tylko gotówkę, ale i wkłady bankowe. Przeliczyć należy wynagrodzenia, ceny, kurs walutowy.
Nie można zapomnieć też o tym, że to pociąga za sobą ogromne koszty. Trzeba wydrukować nowe banknoty, zorganizować produkcję monet, zmienić pracę maszyn, które liczą operacje finansowe, nie można zapomnieć i o akcji informacyjnej dla obywateli, by wiedzieli, jak sobie z tym poradzić. Ci, którzy spłacają zobowiązania jak kredyt hipoteczny, mogą poczuć się zagubieni.
Denominacje w Polsce
W Polsce mieliśmy już kilka denominacji, choć nie wszystkie były nimi sensu stricte, gdyż były po prostu wymianą pieniędzy jednej waluty na drugą, jak marek polskich w 1924 roku na złotówki. Jednak o prawdziwej denominacji należy mówić w przypadku tej, która miała miejsce w 1995 roku. Na czym polegała? Po prostu na obcięciu czterech zer. Znaczyło to tyle, że na nowy złoty należało wymienić 10000 poprzednich. Stare i nowe banknoty funkcjonowały w Polsce przez dwa lata. Wymienić stare można było aż przez 14 lat, czyli do końca 2010 roku. Mówi się o tym, że kolejna denominacja odbędzie w momencie, gdy w Polsce przyjmiemy euro. Jednak tego typu wymiana walut nie nosi typowych znamion denominacji. Nie można jednak zapomnieć o tym, że będzie tak samo odczuwalna, jak ta z 1995 roku.
Pamiętam jeszcze, jak stare pieniądze były w użyciu i strasznie dziwiło mnie to, ile trzeba zapłacić za podstawowe rzeczy. Dla wielu ludzi to była ogromna zmiana.