Zadłużyć można się na wiele różnych sposobów, choć obecnie dominują kredyty i pożyczki, czyli zadłużenia typowo gotówkowe. Oprócz nich, do zadłużenia może dojść także na podstawie weksla i choć wydaje się to już przeżytkiem, nadal można spotkać i takie przypadki. Czym jest weksel? Jakie są jego rodzaje? O czym powinien wiedzieć dłużnik wekslowy?
Czym jest weksel?
Weksel to nic innego jak papier wartościowy posiadający określoną przez prawo wekslowe formę. Najczęściej jest to kartka z treścią ściśle określoną przez prawo, a jej podpisanie skutkuje zobowiązaniem wekslowym przez osobę podpisującą. Jest to jedno z najstarszych rozwiązań, które funkcjonuje na rynku od XII wieku i z niewielkimi zmianami działa aż do dziś. Prawo wekslowe w Polsce zostało ustanowione w 1936 roku i przez szereg lat niewiele się w nim zmieniło.
Jakie są rodzaje weksli?
Są dwa główne rodzaje weksli: własny oraz trasowany. Co to konkretnie oznacza? Weksel własny, czyli suchy to papier, który został przygotowany w ściśle określonej przez prawo wekslowe formie. Na jego podstawie osoba wystawiające bezwarunkowo zobowiązuje się do zapłacenia określonej sumy pieniędzy we wskazanym miejscu i czasie wskazanej przez remitenta (osoby na rzecz której ma być wypłacone zobowiązanie).
Weksel trasowany, zwany też inaczej ciągnionym, który na podobną formę co weksel własny, z tą różnicą, że wystawca weksla (trasant) kieruje do innej osoby (trasata) bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej sumy danej osobie (remitentowi). Innymi słowy, jedna sobą zleca weksel innej osobie, by ta zapłaciła kolejnej osobie. Weksel trasowany staje się pełnowartościowy w momencie jego przyjęcia (akceptacji przez podpis) przez trasata.
Kim jest dłużnik wekslowy?
Jako, że weksel jest papierem, czy też dokumentem potwierdzającym zawarcie umowy, dłużnikiem wekslowym jest każdy kto się na nim podpisał. Jest to rzecz jasna najczęściej wystawca weksla, który poprzez złożenie podpisu zobowiązuje się do spełnienia warunków zapisanych na wekslu. Ale nie tylko on. Dłużnicy wekslowi to także inne osoby, które w jakiś sposób zostały na nim wskazane. Może to być:
- Poręczyciel wekslowy – osoba trzecia poręczająca swoim podpisem zapłatę sumy przez dłużnika wekslowego
- Akceptant wekslowy – jest to trasat przyjmujący (akceptujący) na siebie zobowiązanie zapłaty określonej kwoty
- Indosant – osoba, która przenosi prawa z weksla przez indos (oświadczenie woli o przeniesieniu własności weksla)
- Akceptant przez wyręczenie – jest to sobą wskazana przez wystawcę, indosanta lub poręczyciela, która ma przyjąć lub zapłacić weksle w potrzebie
- Osoba podpisująca weksel w imieniu innej osoby – zazwyczaj nie posiadając pełnomocnictwa
- Regresat – są to osobo odpowiadające za weksel w drodze regresu, gdy posiadacz weksla nie uzyskał zapłaty w terminie
Kiedy stosuje się weksle?
Weksel to przede wszystkim rodzaj poręczenia, zabezpieczenia, które najczęściej wymagane jest przy podpisywaniu umowy o spłatę pożyczki czy kredytu, dlatego często stosują go między innymi banki, choć nie tylko. Weksel ma kilka funkcji, wśród nich można znaleźć właśnie kredytową, jak również płatniczą, gwarancyjną, obiegową czy refinansową. Jest to dobre zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych lub jako forma zapłaty za towar czy usługi. Dzięki posiadanemu wekslowi, wierzyciel ma ułatwioną sprawę jeżeli chodzi o dochodzenie swoich praw, także przed sądem.
