Testy DNA najczęściej kojarzone są z testami na ojcostwo, a to nie jest ich jedyne zastosowanie. Dzięki nim można wykryć wady genetyczne płodu czy ocenić ryzyko zachorowania na poważne schorzenia. A kiedy warto je wykonać i jaki jest tego koszt? Sprawdzamy.
- Na czym polega test DNA?
- Kiedy warto wykonać badania genetyczne?
- Testy DNA – ceny badań
- Ile kosztuje test na ojcostwo?
Na czym polega test DNA?
Kwas deoksyrybonukleinowy, bardziej znany pod nazwą DNA, to związek chemiczny, który przechowuje informacje genetyczne, dotyczące m.in. koloru włosów, odcienia skóry czy… podatności na różne zachorowania.
Badanie to należy do jednych z najbardziej wiarygodnych, a jego czułość jest wyższa niż 99%. Ponadto DNA człowieka nie zmienia się w ciągu całego jego życia, nie mają na niego wpływu żadne czynniki zewnętrzne, dlatego raz wykonane, nie musi być już powtarzane.
Samo przeprowadzenie testu DNA jest najczęściej całkowicie bezbolesne. Próbkę zwykle pobiega się ze śliny lub krwi. Nie trzeba nawet w tym celu udać się do laboratorium – wystarczy zakupić zestaw patyczków z wacikami i probówkami, aby samodzielnie pobrać materiał w domu. Potem wystarczy go już tylko wysłać i poczekać na wyniki.
Wyróżnia się też trzy główne rodzaje testów genetycznych. Kiedy warto je wykonać?
Kiedy warto wykonać badania genetyczne?
Najbardziej znane są testy DNA na ustalenie ojcostwa. Na ich podstawie można w 100% wykluczyć ojcostwo lub z 99,99% pewnością je potwierdzić. Zwykle przeprowadza się wtedy wymaz z wewnętrznej strony policzka, choć jako materiał do badań mogą służyć także włosy z cebulkami. Tylko tutaj trzeba mieć na uwadze, że jeśli wyniki testów na ojcostwo mają stanowić dowód w sądzie, to próbkę może pobrać wyłącznie uprawniona do tego osoba. Co ciekawe, badanie można wykonać także w przypadku, gdy dziecko się jeszcze nie narodziło – już w 8.-9. tygodniu ciąży. Jest to całkowicie nieinwazyjne dla płodu.
Kolejnym rodzajem testów DNA są badania prenatalne. Obecnie decyduje się na nie większość kobiet będących w ciąży, ponieważ dzięki nim można ocenić stan zdrowia maluszka, który dopiero się rozwija w brzuchu mamy. To sprawia, że w przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości możliwe jest podjęcie leczenia jeszcze w trakcie trwania ciąży lub zaraz po porodzie – wtedy dziecko ma większe szanse na całkowite wyzdrowienie.
Badania genetyczne mogą mieć również cel prognostyczny. Co to oznacza? Sprawdza się prawdopodobieństwo zachorowania na wybrane schorzenia w przyszłości. Dzięki temu można zastosować odpowiednią profilaktykę, która zmniejszy to ryzyko. W takiej sytuacji na testy DNA powinny zdecydować się osoby, w rodzinach których wykryto poważne choroby genetyczne. Ponadto można określić, jaka jest szansa na przekazanie szkodliwej mutacji potomstwu.
Testy DNA – ceny badań
Koszt badań genetycznych zależy od tego, w jakim celu są wykonywane, jakimi metodami oraz jaki jest ich zakres. Badania prenatalne wykonywane w celu wykluczenia wady genetycznej płodu lub potwierdzenia nieprawidłowości kosztują 1500-2000 zł.
A jak to jest w przypadku testów prognostycznych? Tu już zależy wszystko od tego, ile markerów jest sprawdzanych. Koszt kompleksowej analizy może sięgać nawet 12 tys. zł, chociaż zwykle nie trzeba wykonywać aż tak szerokiej diagnostyki.
Ile kosztuje test na ojcostwo?
Jednym z najbardziej popularnych badań DNA jest test na ojcostwo. Jak już zostało to wcześniej wspomniane, może w ten sposób na 100% wykluczyć ojcostwo lub na 99,99% je potwierdzić. Koszt tego badania wynosi najczęściej od 550 zł do 1000 zł. Różnice w cenie są uzależnione oczywiście od miejsca, w którym wykonuje się test, ale też od tego, ile markerów genetycznych dziecka i domniemanego ojca jest porównywanych.
Nie sądziłam, że pobrać próbkę może wyłącznie uprawniona osoba. W takim razie te wszystkie filmy, w których pokazywane jest ukradkowe pobieranie próbek w celu ustalenia ojcostwa i wykorzystania wyniku w sądzie są mocno naciągane.