Każdy, kto prowadzi przedsiębiorstwo, zdaje sobie sprawę, że musi być ono rentowne. Ale co to właściwie oznacza? I od czego rentowność jest uzależniona?
Czym jest rentowność?
Rentowność jest miarą efektywności gospodarowania. Można powiedzieć inaczej, że jest to opłacalność konkretnego przedsiębiorstwa czy inwestycji. Można ją odnieść też do papierów wartościowych. Oblicza się ją jako stosunek zysku do danej wielkości finansowej i wyraża się ją procentowo. Wskaźnik ten daje podstawę, by móc porównywać między sobą stopień efektywności poszczególnych firm bądź inwestycji.
Rentowne przedsięwzięcie to takie, przy realizacji którego uzyskuje się nadwyżkę przychodów w stosunku do kosztów, które trzeba było w tym celu ponieść. Nie chodzi więc jedynie o to, jakie sumy znajdą się na naszym firmowym koncie, lecz czy osiągnięty przez nas zysk jest większy niż środki, które włożyliśmy w prowadzenie owego biznesu. Wskaźniki rentowności określa się jako stopy zwrotu, lub – prościej – wskaźniki zysków. Wykorzystywane są przede wszystkim w matematyce finansowej i ubezpieczeniowej.
Jak wylicza się rentowność?
W jaki sposób określić rentowność? To zależy od jej rodzaju, który chcemy obliczyć. Rodzaj rentowności zależy od podstawy odniesienia. Jeżeli chodzi o rentowność sprzedaży, to określa się ją jako stosunek zysku netto i przychodu ze sprzedaży. Ta wartość mówi nam, ile zysku przypada na jedną złotówkę sprzedaży.
Inne typy rentowności oblicza się podobnie, z tym że w przypadku rentowności kapitału jest to stosunek zysku netto do przeciętnego poziomu kapitału własnego, a w rentowności aktywów chodzi o stosunek zysku netto do przeciętnego stanu aktywów. Odnosząc zysk do majątku obliczamy rentowność ekonomiczną, a do kapitałów – rentowność finansową.
Do obliczania zresztą nie zawsze wykorzystywana jest wartość zysku netto. W wyliczeniach rentowności można posiłkować się innymi elementami rachunku. Na przykład zysk brutto ze sprzedaży pozwala ustalić rentowność przedsiębiorstwa przy uwzględnieniu jedynie wyniku na działalności podstawowej. Zysk ze sprzedaży pozwala uwzględnić w wyliczeniu także koszty sprzedaży, natomiast zysk z działalności operacyjnej jest wartością, którą można wykorzystać, aby oszacować rentowność bez uwzględniania przychodów, kosztów finansowych i podatków.
Od czego zależy rentowność firmy?
Jakie parametry mają największy wpływ na rentowność przedsiębiorstwa? Do tych najważniejszych należy bez wątpienia kapitał własny firmy. To ten czynnik decyduje o jej bezpiecznym i sprawnym funkcjonowaniu.
Na rentowność kapitału własnego składają się trzy czynniki. Pierwszym z nich jest rentowność netto ze sprzedaży, czyli stosunek zysku netto i przychodów ze sprzedaży. Drugi czynnik to rotacja aktywów – stosunek przychodów netto ze sprzedaży do średniego stanu aktywów. Ten czynnik określa efektywność wykorzystania całości majątku firmy do generowania przychodów ze sprzedaży. Wreszcie trzecim czynnikiem jest struktura kapitału, określająca stosunek kapitałów własnych do kapitałów obcych, które są zaangażowane w finansowanie działalności.
Co istotne, negatywna zmiana wartości jednego ze wskaźników wcale nie musi automatycznie wiązać się z pogorszeniem wskaźnika ostatecznego, ponieważ wpływ poszczególnych finansowych wskaźników może się nawzajem kompensować.
